آجر سفال چیست؟ چرا از آجر سفالی استفاده کنیم؟ آجرهای سفالی چه کاربردی دارند؟ آجرهای سفال چگونه تولید می‌شوند؟ آجر سفالی یکی از انواع آجرهاست که مهندسین و طراحان برای پایین آوردن وزن ساختمان و سهولت کار از آن استفاده می‌کنند. حفره‌های سطحی آجرهای سفالی باعث شده است تا وزن سازه را تا حد زیادی کاهش دهد و حجم بالای آنها باعث افزایش سرعت و کاهش دستمزد شده است. این نوع آجرها تاریخچه نسبتا طولانی دارند و در این مدت فناوری‌های مختلفی از جمله استفاده پایدار از آجرهای ناپایدار و استفاده از مواد کامپوزیت به کار رفته است. توصیه می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا با مراحل تولید آجرهای سفالی و کاربردها و مزایای مهم این نوع آجر آشنا شوید. انواع اجر در بازار زیاد است که ما در این مطلب به یکی از آنها پرداخته ایم.
آجر سفالی چیست؟
آجرهای سفالی یکی از پرمصرف‌ترین مدل‌های آجر در ساختمان‌سازی است که با سنگ دست‌ساز نیز شناخته می‌شوند. این آجرها که جایگزین سنگ در صنعت ساختمان‌سازی شده‌اند، مزایای مختلفی دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وزن سبک
- مقاومت بالا در برابر آتش‌سوزی
- افزایش سرعت نصب و دیوار چینی
- قیمت ارزان
- حمل سریع و راحت
مراحل تولید آجر سفال
آجرهای سفالی با استفاده از خاک رس تولید می‌شوند و به آجر سفالی توکار و آجر سفالی نما تقسیم می‌گردند. آجرهای سفالی نما، مرغوبیت خاک بهتری دارند و به دلیل استفاده از دستگاه‌های پیشرفته در تولید آن مانند دستگاه والس، از سطح صیقلی برخوردار هستند. دستگاه والس، دانه‌های آهکی خاک رس را به خوبی خرد می‌کند و این باعث می‌شود تا نمای ساختمان را خراب نکند. هرچه میزان فعالیت این مراحل تولیدی بیشتر و پیشرفته‌تر باشد، خاک بهتری برای تولید آجر به دست می‌آید. این دستگاه وسیله ایی است که:
این دستگاه دارای دو غلطک به صورت چرخشی در فاصله ۵ میلیمتری از یکدیگر است که گل را لایه لایه کرده و کیفیت آن را بالا می‌برد. سپس گل مجدداً وارد میکسر خلاء شده تا ضمن خارج شدن هوای اضافی آن، دوباره مخلوط شده و کیفیت لازم را به دست آورد.
در تولید آجرهای سفالی از قالب‌های مشخصی استفاده می‌شود که شکل ظاهری و نهایی آجرها بر اساس همین قالب‌های قرار داده شده بر روی دستگاه پرس تعیین می‌گردد. در ادامه مراحل تولید آجر سفال به صورت گام به گام توضیح خواهیم داد:
مرحله اول؛ استخراج خاک رس
در مرحله اول، ابتدا خاک رس از معدن مورد نظر استخراج و به محل کارخانه منتقل می‌شود.
مرحله دوم؛ انتقال خاک رس
سپس خاک‌ها از طریق تسمه یا نوار نقاله به داخل دستگاه‌های آسیاب‌کننده، خردکننده و غیره انتقال می‌یابد تا به خاک با حالت یکدست‌تری تبدیل شود.
مرحله سوم؛ ترکیب خاک رس با مصالح
در مرحله بعد تولید آجر سفال لازم است تا خاک با مصالح و متریال لازم و آب ترکیب شود تا به اندازه کافی رطوبت جذی کند.
مرحله چهارم؛ قالب گیری یا همان اکسترود
سپس نوبت به مرحله اکسترود یا همان قالب‌گیری می‌رسد که در این مرحله گل را با فشار به شکل‌های مورد نظر به شکل شمش‌هایی با طول بلند تبدیل می‌کنند.
مرحله پنجم؛ برش خشت های گلی
خشت‌های گلی را برای برش وارد دستگاه می‌کنند تا اندازه‌های دلخواه را به دست آورند.
مرحله ششم؛ خشک کن
در مرحله بعد، خشت‌های گلی را درون خشک کن قرار می‌دهند و می‌گذارند تا مدتی درون دستگاه خشک کن بمانند.
مرحله هفته؛ قرار گرفتن خشت ها در کوره تونلی
رباط‌های صنعتی این خشت‌های خشک شده را بر روی تونل قرار می‌دهند تا به درون کوره‌های تونلی وارد شوند.
مرحله هشتم؛ خروج خشت های سرد شده از کوره
بلوک‌ها از کوره‌های تونلی با دمای مشخصی عبور می‌کنند و پس از سرد شدن، از طرف دیگر خارج می‌شوند.
مرحله نهم؛ قرار گیری داخل پالت
سپس رباط‌های صنعتی دوباره این بلوک‌ها را از روی تسمه‌ها خارج می‌کنند و آنها داخل پالت قرار می‌دهند.
کاربردهای آجرسفالی
آجرهای سفالی امروزه عمدتا به عنوان تیغه جداکننده در دیوارچینی‌های ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهندسین و طراحان ساختمانی برای ساخت دیوارهای بیرونی ساختمان‌ها اکثرا از آجرهای سفالی 15 و 20 سانتی‌متری استفاده می‌کنند. برای ساخت چینش دیوارهای داخلی سازه‌ها نیز به سراغ آجرهای سفالی با سایز 70 یا 10 سانتی‌متری می‌روند. از دیگر کاربردهای آجر سفالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت دیوارهای باربر و غیر باربر
- ساخت طاق‌های ضربی بین تیرآهن‌ها
- سقف‌های تیرچه بلوک
- اجرای نمای ساختمان
انواع آجر سفال
آجرها با اینکه نسبت به گذشته، کاربرد کمتری داشته، ولی هنوز هم جایگاه ویژه‌ای در صنعت ساخت و ساز دارند. آجرهای سفالی از نظر کاربرد به انواع زیر دسته‌بندی می‌شوند:
-
آجر سفال تیغه ای
این نوع آجرهای سفالی عمدتا با استفاده از خاک رس، شن، آهک یا متریال دیگر ساخته می‌شوند و پس از مخلوط کردن متریال اولیه و آماده‌سازی خمیر، آنها را قالب‌گیری می‌کنند. آجرهای سفالی تیغه ای در کوره هایی با دمای 900 درجه سانتی‌گراد پخته می‌شوند. آجرهای 10 و 15 سانتی‌متری از جمله پرفروش‌ترین آجرهای سفال تیغه‌ای هستند که از آن ها برای جداره‌های جداکننده داخلی و جدا کردن دیوارهای خارجی مورد استفاده قرار می‌دهند.
-
آجر سفال سقفی
در گذشته از آجرهای سفال سقفی به منظور پر کردن فضای بین تیرچه‌های سقف استفاده می‌کردند که با روی کار آمدن مصالح جدیدترین مانند فوم سقفی و قالب‌های سقفی مانند وافل‌ها، کاربرد کمتری در این مورد دارند. همانطور که می‌دانید، آجرها وزن بالایی را به سازه اعمال می‌کنند و در مقایسه با متریالی مانند فوم، آن‌چنان مقرون به صرفه نیستند.
-
آجر سفال نما
این آجرها از خاک رس خالص تهیه می‌شوند و به دلیل تنوع رنگ و طرح بالایی که دارند، گزینه بسیار مناسبی برای استفاده در نمای سازه محسوب می‌گردند. از انواع آجرهای سفال نما می‌توان به آجر سفال نمای پلاک، زرد و قرمز اشاره کرد.
-
آجر سفال فوم دار
آجر سفال فوم دار یکی دیگر از انواع آجرهای سفال است که با نام تیغه فوم‌دار یا تیغه یونولیت‌دار نیز شناخته می‌شود. در وسط این نوع آجر، فوم قرار دارد و این موضوع باعث می‌شود تا عایق خوبی در برابر صوت و انرژی ایجاد کند و از هدررفت انرژی جلوگیری کند. مزایای مهم آجر سفالی فوم‌دار باعث شده است تا از این نوع آجر در موارد مختلفی از جمله فونداسیون ساختمان، دیوارهای حائل و نگهدارنده، سازه‌های زیر زمین و محوطه‌سازی و پارک‌ها استفاده نمایند.
آجرنماهای 10 سوراخه یکی از انواع آجرهای سفالی است که برای نمای سوله، دیوار محوطه و یا دیوار باغ مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آجرهای 10 سوراخه پشت کار نیز برای طاق زردی و مواردی که قصد هزینه اضافی را ندارند، استفاده می‌کنند. از آجرهای 3 سوراخه یا 3 گل بیشتر در شهرهای جنوبی مانند خوزستان و شیراز استفاده می‌نمایند.
از انواع آجرهای 10 سوراخه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آجرهای 10 سوراخه قالب کوچک
ابعاد: 5*9*19 سانتی‌متر
وزن: 750 گرم
- آجرهای 10 سوراخه قالب متوسط
ابعاد: 5/5*9*19/5 سانتی‌متر
وزن: 750 گرم
- آجرهای 10 سوراخه قالب بزرگ
ابعاد: 5/5*10*21/5 سانتی‌متر
وزن: 1/120 تا 1/150 کیلوگرم
اکثر سوله‌ها برای تولید نما از آجرهای 10 سوراخه قالب بزرگ استفاده می‌کنند. در بسیاری از موارد برای پیشرفت کار از آجرهای سفال دو قلو استفاده می‌کنند که ارتفاع این آجرها نسبت به آجرهای سفالی معمولی دو برابر است.
سخن پایانی
همانطور که اشاره کردیم، آجر سفال جزو پرکاربردترین آجرها در صنعت ساختمانی است که به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شود. مراحل تولید آجرهای سفالی نشان می‌دهد که از قطعات مختلفی برای ساخت استفاده می‌گردد. البته این آجرها را می‌توان به روش‌های مختلفی نیز تولید کرد که این موضوع بسته به کارخانه سازنده آجر دارد. این محصول می توان گفت که بهترین آجر ساختمان است. آجرهای سفالی عمدتا به منظور دیوارچینی مورد استفاده قرار می‌گیرند و از دیگر کاربردهای آن می‌توان به نماسازی، پوشش ستون و غیره اشاره کرد. شما می‌توانید به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با کارشناسان ما در مجموعه آجر اصفهان ملکیان ارتباط برقرار نمایید.
سوالات متداول
1- آجر سفال چه کاربردی دارد؟
شاید بتوان بیشترین کاربرد آجرهای سفالی را در دیوارچینی ساختمان دانست و از دیگر کاربردهای این نوع آجر می‌توان به استفاده در سقف و کف ساختمان اشاره کرد.
2- آجرهای سفالی چگونه تولید می‌شوند؟
این آجرها به روش‌های مختلفی از جمله روش تمام اتوماتیک، ماشینی آفتاب خشک، خشک کن ماشینی و موارد دیگر تولید می‌شوند که در متن مقاله به توضیحات مراحل آن پرداختیم.
3- استفاده از آجرهای سفالی چه مزیتی دارد؟
از مزایای آجرهای سفلی می‌توان به صرفه‌جویی در زمان و هزینه کارگر، عایق حرارتی مناسب، وزن کم، عایق صدا و غیره اشاره کرد.